Allah Teâlâ, insana ikram etmiş, onu yarattıklarının bir çoğundan üstün kılmıştır. Nitekim Allah Teâlâ şöyle buyurmaktadır:
Andolsun ki biz Ademoğu 11 arını şan ve şeref sahibi kıldık. Onları (çeşitli vasıtalarla) karada ve denizde taşıdık. Kendilerine temiz rızıklardan verdik. Onları yarattıklarımızın bir çoğundan üstün kıldık. (İsra/70)
Allah Teâlâ´nın, insanı şan ve şeref sahibi kılıp ikram etmesinin tecellilerinden biri de yeryüzünü imar etmesi için onu halife kılmasıdır. Allah Teâlâ bu hususta şöyle buyurmuştur:
(Zikret o zamanı) ki rabbin meleklere ´Ben yeryüzünde (emirlerimi tebliğ edecek ve yerine getirecek) bir halife varedeceğim´ demişti. (Melekler) ´Yeryüzünde fesad çıkaracak ve kan dökecek birini mi (halife) kılacaksın Oysa bizler seni hamd ile teşbih ediyor, seni takdis ediyoruz´ dedüir. (Allah da) ´Hakikat şu ki ben sizin bilmediğinizi bilirim´ dedi. (Bakara/30)
Allah´tır sizi yeryüzünde halifeler yapan. O´dur bir kısmınızı diğerinden derecelerle üstün kılan. Ta ki size verdiğinde sizi denesin.
(En´âm/165)
O sizi topraktan yarattı ve yeryüzünde yaşaşanlardan kıldı. O halde O´ndan af dileyin, sonra O´na tevbe edin..
Bu halifelik, ancak insanın maslahatını temin etmek, mefsedetleri ondan uzaklaştırmakla gerçekleşir. İnsanın maslahatının temini, mefse-deUerin ondan uzaklaştırılması İse şu beş şeyin korunmasıyla mümkün olur:
1. Din
2. Nefis (Can)
3. Akıl .
4. Nesil
5. Mal
Bunlar, insanın yeryüzünde baki kalması ve Allah´ın insana yüklediği vazifeyi yerine getirmesi için zaruri olan şeylerdir. İslâm, bunları korumak, yeryüzünden fesadı kaldırmak için gelmiştir. Bu nedenledir ki ´islâm, menfaatleri celbetmek, mefsedetleri defetmek için gelmiştir´ demişlerdir. Bu bakımdan İslâm dini, birtakım kanunlar vaz´etmiştir ki nadd ve tâzir cezaları da bunlardandır. Allah Teâlâ bu kanunları, korunması gereken bu beş zarureti (din,-nefis, akıl, nesil ve mal´ı), nefislerine uyan saldırganların saldırılarından muhafaza etmek için vaz´etmiştir. İşte hadd ve cezaların vaz´ediliş sebebi budur. Bu da insanın saadeti İçin İslâm´ın ne kadar istekli olduğunu göstermektedir. Korunması zaruri olan bu beş şeyin muhafaza edilmesiyle birlikte insanlığın saadeti tahakkuk eder.
Ukûbatlarm (Cezaların) Kısımları
Cezalar hadler ve tazirler olmak üzere iki kışıma ayrılır.
Hadd´in Tarifi: Had, Şârî tarafından takdir ve tayin edilmiş olup eksik ve fazlasının uygulanmasının caiz olmadığı cezalardır.
Tazir´in Tarifi: Tazir, sâri tarafından takdir ve tayin edilmeyerek hâkimin takdirine bırakılmış olan cezalardır. Eğer Allah dilerse hadlerden bahsettikten sonra tazirden de söz edeceğiz.
Farz Kılman Hadler
Şârî tarafından takdir ve tayin edilen hadd cezaları 6 tanedir:
1. Zina haddi
2. Kazf haddi (zina ifitirası haddi)
3. Hırsızlık haddi
4. İçki haddi
5. Yol kesme haddi
6. İrtidat haddi
